Seksuele communicatie, de schuldvraag voorbij (deel 1)

(Persoonlijke blog van Judith, 26-01-2022)

Ik ben in mijn leven verschillende keren aangerand. Meestal stond ik mijn mannetje wel en sloeg of trapte ik de belager letterlijk van me af. Behalve dan die ene keer dat ik verkracht werd. Toen bevroor ik vanuit pure machteloosheid en liet ik gebeuren wat ik blijkbaar - na verschillende vergeefse pogingen om de ander met woorden te stoppen - niet meer kon tegenhouden.

Die verkrachting heb ik op mijn eigen manier verwerkt. Onder andere door er altijd open over te zijn. Ook ik kreeg toen te maken met mensen die de schuld bij mij probeerden neer te leggen en die mij een heleboel vragen stelden om te checken of ik het echt niet, al was het onbewust, had uitgelokt. Zelfs de politie bij wie ik aangifte deed, deed hier vrolijk aan mee. Boos

Op de verkrachter zelf ben ik nog jarenlang boos geweest. Ik fantaseerde over het moment dat ik hem in het openbaar zou tegenkomen en hem publiekelijk ter verantwoording zou roepen voor wat hij had gedaan. Dat moment is er nooit gekomen en het is ook maar de vraag of een dergelijk gesprek zo mooi zou aflopen als het in mijn dromen deed.
Maar er kwam een moment dat het tij voor mij ging keren. Mijn boosheid was verdwenen en ik begon in te zien dat het ook zonde van mijn energie zou zijn geweest om te proberen deze meneer aan het verstand te peuteren hoeveel pijn en verdriet een vrouw kan hebben van zo’n voor hem onbezonnen actie.

Wel of geen schuld

Waarom ik hier juist nu (ook) iets over wil zeggen, is eigenlijk omdat ik word geraakt door de manier waarop de maatschappij reageert op wat er gaande is, of is geweest bij één van de bekendste talentenjachten van Nederland op televisie.
Waarom kunnen we het in deze maatschappij niet laten om, als er iets gebeurt waar wij van schrikken, meteen te zoeken naar een schuldige?
Voor de meesten is het duidelijk: de mannen die dit doen of gedaan hebben, zijn de schuldige, punt uit. Anderen vragen zich af of de schuld niet (ook) een beetje ligt bij degenen die het is overkomen. En weer anderen leggen de schuld bij de ouders die vooral hun zonen niet goed zouden hebben opgevoed.
Voor mij was het in mijn studietijd (toen de meeste van de hierboven beschreven acties plaatsvonden) ook heel duidelijk: de schuld lag bij de mannen en niet bij mij.
Inmiddels een aantal jaren (en ook wat bewustzijnsgroei) later, is die schuldvraag voor mij een stuk minder relevant geworden. Veel interessanter is voor mij de vraag hoe dingen kunnen gebeuren en hoe je voortaan kunt voorkomen dat het nog eens gebeurt. Dat laatste uiteraard zonder jezelf in te moeten houden of jezelf in je vrijheid te beperken.
En eigenlijk kom ik dan altijd weer uit bij communicatie. Leren zeggen wat je op je hart hebt, en dat van jongs af aan. Zodat we beter weten en begrijpen van elkaar wat er in ons leeft en wat ons drijft.

Bewustzijn

Wat ons mensen onderscheidt van dieren, is ons bewustzijn. Dat is een zegen maar tegelijkertijd ook een last. Want met dat bewustzijn, gaat een grote verantwoordelijkheid gepaard. En die houdt in dat je van jongs af aan moet leren wanneer je wel en wanneer je niet mag toegeven aan die dierlijke impulsen die je ook nog altijd in je hebt.
En het stomme is dat daar geen algemene regels voor zijn. Een moeder kan haar zoon leren dat hij nooit ongevraagd een meisje mag aanraken. En tegelijkertijd kan dat meisje beledigd zijn omdat haar vriendje haar nooit ‘overmeestert’. Zo lang we blijven uitgaan van aannames omdat we nooit hebben leren uitspreken wat er werkelijk in ons omgaat, kunnen bepaalde excessen in onze maatschappij blijven bestaan en blijven groeien.

Verbijsterd

Wat mij het meest is bijgebleven van die keren dat ik een man in zijn gezicht sloeg of simpelweg van me aftrapte nadat hij me ongevraagd en op een voor mij intimiderende manier aanraakte, is dat al die mannen even onthutst waren.
Totaal verbijsterd stonden ze te kijken. Alsof ze niets verkeerds hadden gedaan. En ik weet ook zeker dat ze daar heilig in geloofden.
Overigens was ik, in tegenstelling tot veel andere meisjes (weet ik nu!) heel naïef. Ik droeg lage decolletés, doorzichtige truien en korte rokjes, gewoon omdat ik dat leuk vond. Nooit om daarmee indruk te maken op de mannen. Ik ben er pas veel later door (meer serieuze) vriendjes op gewezen dat mannen dergelijke blote kleding kunnen zien als uitdagend en dat ze het soms letterlijk zien als uitnodiging om avances te maken. Het duurde nog een hele tijd voordat ik dat kon geloven. Want ik dacht, ook heel naïef: als ik echt iets van iemand wil, dan dat laat ik dat wel merken. Maar voordat het zover was, dachten ze dus dat ze dat seintje allang van me hadden ontvangen, maar dan op een andere manier…

Communicatie

Hoe dan ook, ik heb mijn manier van kleden er nooit op aangepast. Ik ben altijd blijven dragen wat ik leuk vond, maar ik ben wel anders gaan kijken naar het gedrag van mannen die hier blijkbaar op reageren. Ik weet nu dat ik mijn bewustzijn en vooral ook mijn communicatie kan inzetten om mannen op zo’n moment te helpen om op het juiste moment hun bewustzijn voorrang te geven op hun primaire drang.
En nu kom ik dus weer bij die communicatie die ons volgens mij kan redden uit deze impasse. En dan bedoel ik niet deze specifieke situatie rondom de talentenjacht, maar het algemene probleem dat hieraan ten grondslag ligt. Want hoe weet je nou wanneer en op welke manier je je bewustzijn de regie geeft zonder daarbij volledig voorbij te gaan aan die primaire drang die, eerlijk is eerlijk, ook veel plezier op kan leveren?

Innerlijk proces

Als ik terugdenk aan die keren dat ik zelf ‘belaagd’ werd, dan had het mij enorm geholpen als zo’n jongen mij had verteld wat er bij hem gebeurde. Als hij mij, voordat hij me met die grote armen klem zette op de rand van het biljart waar ik op zat, bijvoorbeeld eerst netjes had begroet. Als hij had gezegd: ‘Hoi, ik heet Merijn en ik vind dat je er leuk uitziet, hoe heet jij?’ En als ik daar dan positief op had gereageerd, en hij had vervolgens, na een gezellig praatje, gezegd: ‘dat lage shirtje vind ik uitdagend, ik heb zin om je aan te raken…’ Dan had hij me meegenomen in zijn innerlijke proces en begreep ik wat er gebeurde.
En ik op mijn beurt, had er dan op in kunnen gaan, óf ik had kunnen zeggen: ‘sorry, dat is niet de bedoeling, maar dankjewel voor het compliment.’
Wat zou het mooi zijn als je al op school leert om over dit soort dingen te praten met elkaar. Waarbij alles bespreekbaar is, zonder oordeel en zonder aannames.

Respectvol

En laat de communicatie alsjeblieft respectvol zijn! Bezorg een man (of vrouw, dat maakt uiteindelijk niet uit) geen schuldgevoel omdat zijn of haar lust blijkbaar is opgewekt. Daar is immers helemaal niets mis mee.
Zelf heb ik nooit de behoefte om iemand op zijn nummer te zetten als ik zoiets opmerk. Het enige waar ik voor zorg, is dat de communicatie respectvol en gelijkwaardig blijft. En soms zijn daarvoor niet eens woorden nodig.
Toen ik enkele jaren geleden een tijdje ging samenwerken met de medewerker van één van mijn opdrachtgevers, en ik merkte dat zijn blik tijdens ons gesprek steeds opnieuw afdwaalde naar mijn borsten, deed ik niets anders dan steeds opnieuw, op een vriendelijke manier, met mijn ogen zijn blik weer opzoeken, tot we weer oogcontact hadden. Op een gegeven moment stopte het. En ik heb er nooit iets over gezegd. 

Lees ook het vervolg op dit artikel: 'Seksuele communicatie, de schuldvraag voorbij, deel 2'